Op woensdag 28 april, in het online event ‘WaterStraat: ervaringen van gemeentes met innovaties’ bespraken de Gemeentes Westland, Zoeterwoude en Den Haag hun ervaringen met de ondernemers aangesloten bij de WaterStraat. Een evenement georganiseerd door WaterStraat partners (VPdelta, Hoogheemraadschap van Delfland en The Green Village) om de brug van innovatie naar implementatie te verbeteren. Het onderwerp deze week: barrières en oplossingen.

Op de WaterStraat testen, ontwikkelen en demonstreren ondernemers hun innovaties op het gebied van klimaatadaptieve oplossingen in de gebouwde omgeving. Met als doel slimmere en technologische oplossingen te bieden voor steeds vaker voorkomende problemen, zoals periodes van droogte of plotselinge hevige regenval als gevolg van het veranderende klimaat. Voor gemeenten bieden de innovaties kansen, maar ook uitdagingen. In de praktijk hebben zij te maken met de uitvoerbaarheid en draagvlak voor implementaties van innovaties op kleine en grote schaal. Gemeenten hebben behoefte aan informatie om de afweging te maken tussen traditionele werkwijze en het overstappen naar nieuwe toepassingen. Terwijl ondernemers graag met hun producten willen overgaan tot implementatie en doorontwikkeling.

Genoemde barrières
De traditionele wijze of de gebaande paden zijn voor gemeenten vaak nog een aantrekkelijkere optie. Dit heeft te maken met soms nog onbekende berekeningen op het gebied van terugverdientijd en de kennis van positieve effecten ten opzichte van nadelen van de innovaties. Ook spelen beheerfactoren als kosten binnen de bestaande onderhoud methodiek en draagvlak van de beheerders en Nutsbedrijven een grote rol.

De uitvoering van de innovaties moet voor gemeenten passen binnen een bredere strategie of beleid van klimaatadaptatie. Vaak worden er meerdere innovaties bedacht voor hetzelfde probleem. Er is daarom behoefte aan verschillende innovaties die te combineren zijn met andere klimaatadaptieve oplossingen. Hierbij is belangrijk dat de producten eenvoudig van aard zijn en iets nieuws toevoegen of een proces slimmer inrichten.

Ondernemers daarentegen lopen tegen wet- en regelgeving aan waarbinnen hun product nog geen plaats heeft. Ook is voor hen de bereidheid en samenwerking van de verschillende afdelingen van binnen een gemeente een mogelijk obstakel. Daar komt bij dat het product nog vaak in de innovatiefase waarbij zij voor de opschaalfase de duurzaamheid in bijvoorbeeld de productie nog niet altijd kunnen garanderen.

“Het is altijd goed om gemeenten en ondernemers met elkaar in gesprek te brengen. Ook in deze sessie werd het duidelijk dat er nog veel barrières overwonnen moeten worden om innovaties makkelijker toe te passen in de openbare ruimte. Door deze barrières wederzijds te benoemen kom je sneller tot een oplossing.” – Robert van Roijen van VPdelta

Mogelijke oplossingen
Verschillende markten, overheden en particulieren brengen verschillende problemen met zich mee. Het afwegen van de verschillende factoren waarop de innovatie effect heeft en de lange-termijn kosten en baten is van groot belang voor een gemeente. Hierbij past het doen van een zogenoemde ‘stresstest’ van de innovatie in de praktijk, waardoor er een beter beeld kan ontstaan van de implementatie.

Om een brug te slaan tussen innovaties en de implementatie kunnen ondernemers zich richten op een meer integrale toepassing van het product in hun businessplan. Is het bijvoorbeeld mogelijk de innovatie te combineren met andere klimaatadaptieve oplossingen in andere gebieden of sectoren?

Ook het ‘aanhaken’ op netwerken, organisaties en bijvoorbeeld het bouwconvenant van ondernemers, zal de bereidheid voor het inzetten van nieuwe innovaties vergroten. Het overleggen en duidelijke afspraken maken over de uitvoering en ontwikkelingen op langer termijn kunnen het extra zetje zijn om over te gaan op innovatieve en nieuwe producten om klimaatadaptatie te stimuleren.

Als laatste werd geopperd of we misschien op een andere manier naar beheer moeten kijken. Moet een gemeente alles zelf willen doen? Is er niet een mogelijkheid dat de gemeente met de ondernemer goede en strikte afspraken maakt over het beheer van de innovatie? Dit gebeurt al in verschillende landen, maar is in Nederland nog niet gebruikelijk. Genoeg ruimte voor verbetering dus!