Studenten onderzoeken lokale biobased bouwmaterialen

Onze collega Floor Hoogenboezem was het afgelopen halfjaar onderzoeksdocent voor het vak Bio-Regio Zee-Land aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst opgezet door het architectenbureau Studio Inscape. Tijdens dit vak onderzochten studenten architectuur en stedenbouw het landschap van Zeeland. Zij richtten zich op de vegetatie en geologie uit het verleden, heden en de toekomst.

Samen onderzochten de studenten de lokale ecologie van de bio-regio Zeeland. Het gekozen materiaal en de toepassing ervan werden uitgewerkt in een ketenanalyse: wie oogst het materiaal, wie verwerkt het, en wat is daarvoor nodig? Op basis van deze inzichten ontwierpen de studenten een nieuwe typologie, gebaseerd op een fabriek, werkplaats of boerderij.

Een nieuwe bouwcultuur vraagt om andere materialen, dan de conventionele. Deze materialen vragen op hun beurt om nieuwe verwerkingsplekken en nieuwe machines. Bovendien vraagt het om nieuwe ontmoetingsplekken tussen producent, boer, ontwerper (architectuur of biodesigner) en het landschap onder onze voeten. Het is een experimentele studio waarbij de grenzen tussen architectuur, landschapsarchitectuur en stedenbouw vervagen, met een sensitiviteit voor materiaal als hoofddoel.

Aansluiting op The Green Village
Binnen ons fieldlab wordt al veel met biobased producten gebouwd en getest, waardoor we de studenten konden inspireren. Door voorbeelden te laten zien van producten die er al zijn en door onze kennis te delen over de keten die de materialen doorlopen. Daarnaast kunnen we de kennis die deze studenten hebben opgedaan meenemen in onze learning community en verder brengen bij bedrijven die tegen dezelfde uitdagingen aanlopen. De grootste uitdagingen van bioregio Zeeland zijn de kustverdediging, het piektoerisme en de afname van de kwaliteit van de landbouwgrond door bijvoorbeeld verzilting. Met deze uitdagingen gingen de studenten aan de slag, op zoek naar nieuwe toepassingen van materialen in de bouwcultuur.

Hieronder een aantal uitwerkingen van de studenten:

Bio-fabriek in de Biesbosch: Twee studenten hebben een ontwerp ontwikkeld voor een bio-fabriek in het Biesboschgebied, waar lokale materialen zoals klei, wilgen en riet worden gebruikt. Deze materialen worden omgevormd tot bouwstenen voor woningen in de regio, wat zorgt voor een circulaire benadering van wonen en bouwen. De fabriek draagt bij aan duurzaamheid en behoud van het ecosysteem in het gebied, waarbij verloren gegane natuur wordt hersteld door deze materialen optimaal te benutten.
Campus voor biobased producten: Een stedenbouwstudent heeft een ontwerp gemaakt voor een campus waar drie biobased materialen – zeewier, rivierklei en tarwestro – worden omgezet in bouwmaterialen. Deze materialen komen uit de regio Zeeland en hebben verschillende oogsttijden, wat ervoor zorgt dat de fabriek het hele jaar door actief blijft. Dit ontwerp bevordert de lokale economie en het gebruik van duurzame, regionale grondstoffen in de bouwsector.
Wisselpolders: Een architectuurstudent liet zich inspireren door de dreigende effecten van de opwarming van de aarde en de stijgende zeespiegel in Zeeland, die zorgen voor verzilting van landbouwgrond. Door strategisch wisselpolders in te zetten kan klei worden verzameld en riet worden geteeld. Dit vermindert de afhankelijkheid van externe grondstoffen en draagt bij aan een duurzamere regio, met lokale teelt van zilte gewassen als riet.
Kustbescherming Zeeland: Een andere stedenbouwstudent heeft een project ontwikkeld dat zich richt op de problematiek van de Zeeuwse duinen, die in de 20e eeuw werden verstevigd met dennen en helmgras. Dit heeft de natuurlijke dynamiek van de duinen belemmerd, waardoor de noodzaak voor sterkere dijken is toegenomen. Het project stelt voor de duinen meer ruimte te geven, zodat ze zich landinwaarts kunnen bewegen. Op de lange termijn versterkt dit de kustbescherming en maakt het de regio toekomstbestendig.

Er is een prachtige booklet gemaakt van de presentaties. Wil je deze ontvangen of meer weten over het vak? Neem dan contact op met Floor Hoogenboezem.