In dichte mist ramde een Duits binnenvaartschip de stuw in de Maas bij Grave (Limburg). Deze botsing zorgde voor een scheur waardoor het waterpeil in de rivier tot een kritiek laag niveau zakte en scheepvaartverkeer tussen Sambeek en Grave onmogelijk werd. Daarnaast kwamen woonboten bij de haven van Heijen/Gennep en in de Paesplas schuin te liggen. Dirk Bon en Bart Burggraaf van startup Mobiele Dijken, brachten redding door een snelle nooddijk te plaatsen waardoor Rijkswaterstaat het waterpeil in de haven weer op niveau kon brengen.

Als de nood hoog is
Noodsituaties zoals in Grave adresseren het belang van slimme oplossingen voor waterveiligheid. Vanuit dit perspectief ontwikkelt VPdelta proeftuinen waar startups concrete innovaties ontwikkelen en gereedmaken voor gebruik in de maatschappij. Eén van die startups is Mobiele Dijken. Zij hebben hun innovatieve waterkering veelvuldig getest, verbeterd en gedemonstreerd aan delegaties in proeftuin ‘Flood Proof Holland’ op de campus van de Technische Universiteit Delft. Inmiddels hebben zij en marktrijp product en zijn ze klaar voor het echte werk. Met hun inzet bij de calamiteit bij Gennep hebben ze dit bewezen.

Op verzoek van Rijkswaterstaat legden zij binnen enkele dagen in samenwerking met aannemer Liebregts een tijdelijke dijk aan van 7 meter breed, 3,5 meter hoog en 74 meter lang om de haven bij Gennep af te sluiten. Bon legt uit: “De compartimenten van Mobiele dijken zijn gevuld met water, we keren water dus met water. Het opzetten van de tijdelijke waterkering kan met twee tot vier man en tot een waterhoogte van 150 cm hebben wij geen zware machines nodig. Bochten, hoogteverschillen en verschillende ondergronden oefenen extra druk uit op de dijken. Het speciaal ontworpen en gepatenteerde net om de met water gevulde compartimenten vangt al die druk op en verdeeld die gelijkmatig.”

Stabiele oplossing
Bon vervolgt: “Het is zeer belangrijk dat de stijging naar het oorspronkelijk waterpeil van +7.90 NAP rustig en geleidelijk aan gebeurd. Dit voorkomt dat de landtong, die de haven afsluit van de Maas, onder die druk kapot gaat. Door de langzame stijging kunnen de boten gecontroleerd los komen. Om het geleidelijk stijgende waterpeil te weerstaan, moest de nooddijk eerst hoog en sterk genoeg zijn. Binnen vier uur stond de nooddijk en kon Rijkswaterstaat extra water in de haven gaan pompen.” Toen het waterpeil weer begon te stijgen, kwamen de boten los. En konden deze, indien gewenst, worden versleept naar een veiligere locatie. Uiteindelijk lagen de scheefliggende woonboten binnen  drie dagen weer recht. “We hebben gedemonstreerd dat wij snel een stabiele waterkering kunnen maken met een goede veiligheidsmarge. Het is super dat wij in de haven van Gennep bij deze belangrijke calamiteit konden aantonen dat onze ervaringen in de VPdelta proeftuin Flood Proof Holland met onze kleinere dijken, ook toepasbaar zijn bij deze grote dijk.”

Overheid aan zet
Deze casus illustreert het nut en de noodzaak van innovaties in de water(delta)sector. In Nederland zijn vele partijen schitterende innovatieve oplossingen aan het ontwikkelen die op een effectieve wijze bij kunnen dragen aan het toekomstig bestendig realiseren van welvaart en welzijn in deltagebieden. Voor het realiseren van dergelijke marktrijpe en door de markt geaccepteerde oplossingen ligt een duidelijke rol voor publieke partijen die primair verantwoordelijke zijn voor ons waterbeheer. Als launching customer samenwerken met deze innovatieve startups en kleine MKB’ers in concrete projecten waarin hun oplossingen worden ingezet. Dit resulteert naast effectiever waterbeheer in onze eigen delta ook in een showcase richting andere waterbeheerders in Nederland én daarbuiten. Projectleider Hans Brinkhof van Rijkswaterstaat is zich bewust van deze opgave: “Dit soort bedrijven moeten meer platform vinden in onze organisatie.” De samenwerking van Rijkswaterstaat met startup Mobiele Dijken in deze calamiteit getuigt dan ook van lef.

De weg naar waterkeerders
Gelukkig zien we steeds meer gebiedsbeheerders die de weg naar deze slimme tijdelijke waterkeerders weten te vinden.