Ontwerptools voor het energiesysteem van de toekomst
Energy hubs: een complexe term die steeds vaker opduikt en waar we in het energiesysteem van de toekomst niet omheen kunnen. Toch zijn de beschikbare ontwerptools nog niet klaar voor deze toekomst. Marnix Paanakker en Ties van der Heijden van start-up Pythia Energy Intelligence onderzochten namens The Green Village hoe de ontwikkeling van tools ervoor staat.
Energy hubs worden steeds relevanter nu het Nederlandse stroomnet vaker overbelast raakt. Elektrificatie van bedrijven en huishoudens loopt hierdoor vertraging op. Energy hubs bieden een oplossing: slim gestuurde, decentrale energiesystemen waarin opwekking, consumptie, opslag en conversie van verschillende energiedragers op elkaar worden afgestemd. Energy hubs zorgen voor energiebesparing en ontlasten en versterken het energienetwerk.
Ties van der Heijden
Studievrienden
Marnix en Ties kennen elkaar van een bestuursjaar bij TU Delft Energy Club. Ties blijft na zijn studie verbonden aan TU Delft via een PhD-onderzoek en postdoc. Toen Ties een compagnon zocht om samen een energiestart-up op te zetten, belde hij Marnix: “Ik zocht niet per se een harde techneut”, lacht Ties. “Maar wel een aardige vent met een technische achtergrond. Gelukkig was Marnix snel enthousiast.”
Marnix schreef een businessplan voor de start-up, naast zijn fulltime baan. Hoe meer uren hij in Pythia stopte, hoe enthousiaster Marnix werd: “Ik heb een tijdje nagedacht of ondernemen wel in mijn leven past, maar na een aantal maanden heb ik mijn baan opgezegd om me volledig op Pythia te richten. Eerst ben je vooral bezig met de formele kant van het oprichten van een bedrijf. Langzamerhand is er steeds meer tijd voor de inhoud.”
YES!Delft
Ties en Marnix doorliepen bij YES!Delft het Validation Program, een programma dat start-ups helpt de juiste klanten en markt te bepalen. Een leerzaam programma, vertelt Marnix: “YES!Delft brengt je in contact met andere ondernemers in dezelfde fase. Eerst dachten we dat we weinig gemeen hadden met de rest, maar we hebben veel dezelfde uitdagingen. Zoals koud nieuwe klanten benaderen, of in welke fase je met investeerders gaat praten.”
Marnix Paanakker
Ontwerptools onderzoeken
Na de oprichting kwamen Ties en Marnix in contact met The Green Village. Op het fieldlab is een seizoensopslagsysteem met waterstof gebouwd: 24/7 Energy Hub. Het onderzoek heeft aangetoond dat waterstof gebruikt kan worden voor seizoensopslag op de schaal van een enkele woning. De volgende fase van het onderzoek gaat over de opschaling naar het hele fieldlab. Daardoor ontstaat de behoefte om een energiesysteem te ontwerpen waarin elektriciteit, warmte, waterstof, opslag en de infrastructuur meegenomen worden.
Marnix: “The Green Village ziet dat veel partijen de mogelijkheid van een energy hub onderzoeken. Weinig partijen kijken naar 2050 en hoe we het energiesysteem toekomstbestendig maken. In de toekomst moet een tool naast elektriciteit ook de integratie met warmte, waterstof, opslag en slimme aansturing meenemen. Dit noemen we een multi-commodity energy hub. Daar sloegen wij op aan. Samen hebben we de opdracht geformuleerd om de markt voor ontwerptools van multi-commodity energy hubs met daarbij behorende infrastructuur in kaart te brengen. We zijn in gesprek gegaan met marktpartijen, publieke partijen en de TU Delft om tot een kwalitatieve analyse te komen over wat er al bestaat en welke integratiemogelijkheden de tools hebben.”
“Het bestaat niet”
Die partijen vormden uiteindelijk een longlist van 40 organisaties. Ties: “Ons onderzoek richt zich op commerciële en niet-commerciële tools. Voor commerciële tools is een kwalitatieve analyse uitgevoerd door gebruik te maken van publieke informatie, documentatie, en interviews met betrokken partijen. Niet-commerciële tools, zoals open source software, zijn geselecteerd voor een technische analyse vanwege de toegankelijkheid van code en onderliggende modellen. In ons onderzoek benoemen we de belangrijkste verschillen tussen de tools. Van technische diepgang tot mate van integratie en functionele focus (ontwerp, exploitatie of simulatie).”
Met als conclusie: die integrale tool waarin toekomstige energiesystemen ontworpen kunnen worden, bestaat nu nog niet. Marnix: “Wat wel volop te vinden is in de markt zijn tools die focussen op operationele aansturing, de energiemanagementsystemen. Veel marktpartijen zijn daarmee bezig. De markt die zich richt op ontwerp is kleiner. Naar aanleiding van dit onderzoek zien wij daar kansen voor Pythia.”
Prototypen ontwikkelen
Marnix en Ties doen nu samen met The Green Village een subsidieaanvraag, waarmee ze een prototype van zo’n ontwerptool en de software passend beogen te maken voor de schaal van The Green Village. Marnix vertelt over de plannen: “We willen het dataplatform van The Green Village gebruiken om data van energieprofielen van bewoners en medewerkers op te halen. Op welke verschillende manier gebruiken zij energie?”
Ties vult aan: “Die data gebruiken we voor energieprofielen. Wat als je 50 mensen van een profiel hebt in plaats van 1? Hoe moet het systeem eruit komen te zien? Dat leggen we naast de groeiplannen van The Green Village, om een passend toekomstig energiesysteem te kunnen ontwerpen. Vervolgens kijken we naar de infrastructuur. Zijn de kabels groot genoeg en liggen ze op de juiste plekken?”
Ambassadeur
Aan support vanuit The Green Village geen gebrek, vertelt Marnix: “The Green Village is echt onze ambassadeur. We kregen de kans om verder te kijken dan de opdracht, om zo ook onze eigen plannen voor de start-up te kunnen maken.” Ties vult aan: “Fijn dat iemand meekijkt en feedback geeft. The Green Village helpt je verder als startende ondernemer.”
Projectmanager Marlies Verschoor over Pythia
“Ondernemers op The Green Village, zoals Ties en Marnix, helpen we verder door kansen voor financiering te verkennen en ondersteuning te bieden bij subsidieaanvragen. Daarnaast stellen we hen voor aan mogelijk interessante samenwerkingspartners uit ons netwerk. In het geval van Pythia hebben we de verbinding gemaakt met de juiste personen, onder andere binnen de Gemeente Delft. Het op weg helpen van startende bedrijven door ze te verbinden aan relevante organisaties uit ons netwerk, draagt bij aan hun zichtbaarheid. Op The Green Village zetten wij ons brede netwerk in om naamsbekendheid te creëren voor onze ondernemer.”
Ondertussen zet Pythia vervolgstappen. Met de Gemeente Delft onderzoeken ze de mogelijkheden om een Energy Valley te ontwerpen in de regio en beter voorbereid te zijn op vragen op het energienet in de toekomst. Dit doen ze samen met The Green Village. “Ook met Alliander en Stedin verkennen we de mogelijkheden qua data uitwisseling”, vertelt Marnix. “Die data, zoals topologie en stroomnetdata, helpen om onze modellen realistisch te maken.”
Lees meer over Pythia Energy Intelligence.
