‘Ik neem jullie mee naar de afgelopen zomer,’ zegt Leo van Gelder, heemraad van waterschap Hollandse Delta. ‘De drollen dreven in de sloot, de stank was enorm.’ Door een megafoon spreekt hij 330 leerlingen toe van een aantal technasia uit de regio Rotterdam. In een grote groep staan ze om hem heen. In het kader van het project Zandzakken voor de deur ontwerpen deze leerlingen een klimaatadaptieve wijk met slimme oplossingen voor zowel wateroverlast als watertekort. Op een decemberochtend doen ze inspiratie op bij de innovaties in de WaterStraat.

De warme zomer van 2018 drukte ons met de neus op de feiten. Niet alleen de hitte vormde een probleem, ook de langdurige droogte veroorzaakte een tekort aan zoet water. We moeten nu technieken bedenken en toepassen om zorgvuldig om te gaan met kostbaar hemelwater. Liefst op een manier die tevens een oplossing biedt voor de momenten dat de regen met bakken uit de hemel komt. Die extreme buien komen immers steeds vaker voor en veroorzaken veel overlast en schade.

De WaterStraat is een testomgeving waar ondernemers, onderzoekers, overheden en het brede publiek samenwerken aan innovaties als oplossing voor de gevolgen van dit extreme weer.

Waterbewustzijn aanwakkeren
Naar dergelijke slimme oplossingen is het waterschap Hollandse Delta op zoek. In hun educatieve aanbod hebben ze inmiddels naast de zogenaamde slootjeslessen met schepnet en vergrootglas, een project waarmee ze het waterbewustzijn op een heel andere manier aanwakkeren. Michiel Hartkamp, communicatieadviseur bij dit waterschap, zegt: ‘We zetten graag hun denkkracht in.’ Daartoe ontwierp het waterschap samen met Stichting Tijdgeest het project Zandzakken voor de deur. Binnen dit project verdiepen leerlingen van onderbouw van het vwo zich in de actuele klimaatproblematiek en mogelijke klimaatadaptieve oplossingen. Het project valt binnen het vak Onderzoek & Ontwerpen dat kenmerkend is voor een technasium – een havo of vwo dat meer aandacht besteedt aan bètavakken.

‘Het is een oude gedachte om regenwater zo snel mogelijk naar de zee te willen brengen’

Uitleg over innovaties
Tijdens hun bezoek aan The Green Village kregen de leerlingen in groepen uitleg over een aantal innovaties binnen de WaterStraat. Zo vertelde Sander Apeldoorn over de Drainvoeg en de Drainstop, een systeem dat met speciale voegen beton waterdoorlatend maakt, waarna het water onder het wegoppervlak wordt gebufferd. Daarna kan het gereguleerd worden afgegeven aan natuurlijk water in de omgeving of aan wadi’s. ‘Bij nood kan het in het riool,’ zegt Sander. Andere soortgelijke innovaties zijn bijvoorbeeld Bufferblock en Rainroad.

Waterdoorlaatbare wegverharding
Robert van Roijen van VPdelta vertelt over Urban Rainshell, waarbij de laag onder de waterdoorlaatbare wegverharding bestaat uit zand en schelpen. ‘Schelpen houden het vocht vast zodat de grond niet uitdroogt en verzakt. Bovendien zijn schelpen duurzaam materiaal en raken ze niet snel op.’ De schelpenbuffer filtert ook het regenwater. Daardoor is het herbruikbaar in perioden dat er een tekort is, bijvoorbeeld om sportvelden te besproeien. De leerlingen luisteren aandachtig: ‘Het is een oude gedachte om regenwater zo snel mogelijk naar de zee te willen brengen. Nu denken we: we moeten er meer mee doen om droogte het hooft te bieden.’

Echte oplossing voor een echt probleem
De vraag waarover de leerlingen nadenken gaat dus over een echt probleem, waarvoor slimme oplossingen hard nodig zijn. En het mooie is dat de oplossing echt gebruikt kan gaan worden als hij goed genoeg is. Leerlingen bouwen een werkend schaalmodel dat ze presenteren aan hun docent en aan de heemraad van het waterschap. Die bepalen ieder voor de helft het cijfer. Jeroen (13) van het Dalton in Barendrecht vindt het een leuk project. ‘Het lijkt simpel, maar het is best lastig.’ Zijn klasgenootje Armelle merkt op: ‘Wij hoeven geen rekening te houden met de prijs.’ Weer een ander zegt, ietwat geïrriteerd, in het voorbijlopen: ‘Dit hadden we toch allemaal allang kunnen bedenken!’

De WaterStraat is een initiatief van Hoogheemraadschap Delfland, VPdelta en The Green Village.