Interview met Flowsand uitvinder Ad de Groot
Flowsand, zand met sponswerking dat water opneemt tussen bestaande bestrating, is een uitvinding Aquaflow bv: werknemer en ondernemer Ad de Groot kwam met het basisidee. Sinds het begin van proeftuin De WaterStraat op The Green Village in Delft is hij daar een actief deelnemer. In dit artikel neemt hij ons mee vanaf het allereerste moment dat het zaadje voor Flowsand geplant werd, langs de herinneringen aan twee jaar WaterStraat, naar het heden, waar hij nu met een nieuw idee in de startblokken staat om te testen in de proeftuin.
Operatie perforatie en het ontstaan van Flowsand
Het verhaal van Flowsand begint op een congres in Mechelen in 2017. De Groot is daar aanwezig op het jaarlijkse congres van Infopunt Publieke Ruimte. Een van de sprekers van Aquafin poneert daar dat, hoewel wij nu misschien denken dat wateroverlast een groot probleem zal zijn in de stad, over twintig jaar juist water-onder-last het grote vraagstuk zal zijn. Daarom wordt ter plekke de Operatie Perforatie aangekondigd – de versteende stad moet worden lek gestoken.
Deze woorden blijven lang in het achterhoofd van Ad de Groot hangen, hoe los je dit vraagstuk op? Uit eerdere ervaring met zijn bedrijf Aquaflow (gericht op waterdoorlaatbare wegen), weet hij dat het merendeel van het volume van neerslag in de kleine buien zit. Je hoeft dus niet per se de grote volumes van piekbuien weg te nemen, maar van elke kleine bui een klein beetje. Uiteindelijk duwt een gesprek een paar maanden later hem in de richting van wat nu Flowsand geworden: je kan wel alle straatstenen weghalen, maar je wil nog steeds kunnen rijden en parkeren en dus zit de sleutel hem in een aanpassing van het straatzand: “Zoek gewoon een vezel die sponswerking heeft”. Dit advies opvolgend kwam de Groot bij een producent terecht die basaltvezels maakte met deze eigenschap, maar hoe krijg je die homogeen door zand gemengd. Daarvoor werd een geavanceerde menger ontwikkeld en twee jaar later was het product Flowsand daar.
“De WaterStraat heeft zich als een ware marketing machine bewezen.”
De marketing machine
In de twee jaar dat Flowsand op de WaterStraat ligt, heeft deze zich als een ware “marketing machine” bewezen, aldus de Groot. “Als ik kijk wie er allemaal langskomen, ook bestuurders en wethouders – mensen die wij normaal niet te spreken krijgen. Die komen langs en dan heb je gewoon even de kans om je verhaal te doen. Dus ik ben ontzettend tevreden over de WaterStraat qua commercie.” Zeker bij de kennismiddagen, die met een groep of twintig man worden gehouden, krijg je volgens Ad de kans om zelf ook bij te leren en echt de interactie aan te gaan. Een voorbeeld dat hij noemt is een praatje van het KNMI over klimaatverandering. Daarnaast is zo’n kennismiddag ook een gezellige bijeenkomst, met een borreltje aan het einde waar je de kans krijgt om mensen nog informeel te spreken. Tussen de ondernemers is Ad een van de trouwe aanwezigen, en hij ziet dit ook als een verantwoordelijkheid. “Als we het willen behouden moeten we ook laten zien dat we het belangrijk vinden en onze bijdrage leveren, zodat het ook interessant blijft om het voort te zetten. Wij krijgen de hulp en voorzieningen vanuit de WaterStraat, dan moeten wij ook iets terug doen.”
Hoogtepunt
Tijdens ons gesprek vraag ik naar een hoogtepunt. Op dat moment schiet er niet een specifiek voorbeeld naar binnen, maar later komt er toch nog een gouden herinnering naar boven. “Via de WaterStraat konden wij mee doen aan een pitch training vanuit de Groene Groeiers van CNO NCW. Vanwege andere werkzaamheden was ik iets later – dat wisten de organisatoren – dus toen ik binnenkwam moest ik gelijk gaan staan. Ik had deze pitch natuurlijk al goed geoefend op de WaterStraat, en nu nog extra voorbereid. Ik ging staan, en eigenlijk was de pitch in een keer helemaal goed!”. De aanwezige communicatie specialist vroeg toen of hij het verhaal ook op een congres van de Groene Groeiers wilde doen, “En zo stond ik voor 150-200 man deze pitch te geven. Dat komt dan via de WaterStraat. Dat was leuk!”.
“En zo stond ik voor 150-200 man deze pitch te geven. Dat komt dan via de WaterStraat. Dat was leuk!”
Het onderzoek komt niet vanzelf
Een proeftuin is een geschikte locatie voor onderzoek, het is namelijk een full-scale proefopstelling, maar er hoeft niet een hele straat worden afgezet om te kunnen testen of iets aan de opstelling te veranderen. Toch blijkt het in de praktijk soms lastig om de verbinding te leggen met de structuur waarin academisch onderzoek plaatsvindt. Voor de universiteit is het doen van een paar kleine proeven aan een product niet wetenschappelijk genoeg, terwijl onderzoek vanuit hogescholen minder de theoretische diepte ingaat. Het liefst zou Ad de Groot vanuit de universiteit intellectuele steun ontvangen, met uitkomsten en vragen waarmee het product tot een hoger niveau wordt gebracht. Uiteindelijk was onderzoeker Thom Bogaard van de TU Delft bereid om de werking van Flowsand te onderzoeken. “Hoe verandert het water vasthoudend vermogen van zand als je er basaltvezels in bijmengt? Een leuke vraag, maar niet een waar je een heel studentenproject mee kunt vullen. Maar als zoon van een stratenmaker vond ik het wel erg leuk dit te kunnen kwantificeren. De lab testen lieten zien dat een toename van waterberging in onverzadigde omstandigheden optreedt, maar hoeveel precies, daarvoor moeten we toch iets meer testen doen.”
Een Eureka momentje
In een van de gesprekken met Thom Bogaard heeft Ad weer een Eureka momentje – ditmaal voor een nieuwe toepassing van Flowsand. In steden wordt het steeds warmer, en daar kan je iets aan doen door water te verdampen. Omdat Flowsand het water goed opneemt, maar ook goed vasthoudt, zou het zand daar een rol in kunnen spelen. Om grotere hoeveelheden water vast te houden zou dan ook de straat laag onder de stenen met Flowsand uitgevoerd worden. Deze week is deze nieuwe opstelling gerealiseerd op de WaterStraat, inclusief bodemvochtsensoren die de werking van de opstelling hopelijk inzichtelijk kunnen maken. Thom Bogaard vertelt: “De maatschappelijke vraag is of dit waterbergingsverschil in de praktijk er ook is en of dit met de tijd in stand blijft. We hebben dus besloten een nieuwe praktijkopstelling op de WaterStraat te maken en daar bodemvochtsensoren in te plaatsen om de waterberging in het Flowsand te meten.” De samenwerking tussen ondernemer Ad de Groot en onderzoeker Thom Bogaard gaat dus door, en ook wij kunnen nog langer rekenen op deze vertrouwde gezichten. To be continued!
Door Emilie Buist
