De energietransitie verloopt trager dan verwacht, terwijl de doelen voor hernieuwbare energie uit de Europese Green Deal en het Nederlandse Klimaatakkoord ambitieus blijven. Bovendien kampt Nederland met een vol elektriciteitsnet (netcongestie) door de toenemende elektrificatie. Beperkte netcapaciteit bedreigt de continuïteit van bedrijven en de algemene energiezekerheid: Nederlandse kranten staan vol met berichten over het overbelaste elektriciteitsnet, nieuwbouwprojecten zonder netaansluiting en mkb’ers en (sport)verenigingen die moeite hebben hun energierekeningen te betalen als gevolg van de energiecrisis.
ILSA.tech biedt een oplossing door burgers te verbinden met duurzame initiatieven. Het ILSA.tech-platform ondersteunt energiecoöperaties, mkb’ers, bedrijventerreinen, sportclubs, verenigingen van eigenaren en scholen bij de uitdagingen van burgerparticipatie en draagt bij succesvolle en inclusieve energieprojecten.
Meer lokale opwek- en opslagcapaciteit nodig
Om de duurzaamheidsdoelen te bereiken, en het bieden van energiezekerheid en betaalbare energieprijzen, is er meer hernieuwbare opwek- en opslagcapaciteit nodig. Bijvoorbeeld door de aanleg van zonneparken, windmolens en buurtbatterijen. Als dit groots en gecentraliseerd gebeurt, verslechtert dat de netcongestieproblematiek. Een lokale, decentrale aanpak is dus noodzakelijk. Het doel is om zoveel mogelijk hernieuwbare energie lokaal te produceren en te consumeren.
Burgerparticipatie
Burgers spelen een sleutelrol in het realiseren van deze lokale energieprojecten. Zo kunnen ze medefinanciering bieden wanneer bankleningen en subsidies tekortschieten of ongewenst zijn. Ook wordt burgerparticipatie gepromoot in de Green Deal en is in sommige gemeenten reeds verplicht om een projectvergunning te krijgen. Daarnaast wordt het risico op protest minder (NIMBY: Not In My Back Yard). Tenslotte vergroot burgerparticipatie het energiebewustzijn en de betrokkenheid van het publiek.
Burgerparticipatie is niet eenvoudig. Het organiseren van de betrokkenheid en het beheren van een groot aantal belanghebbenden gedurende de hele levenscyclus (10-25 jaar) van een energieproject brengt uitdagingen met zich mee. Er is veel juridische expertise nodig voor het opzetten van de juiste participatiestructuur en een passend beloningssysteem. Daarnaast brengt het een hoge last aan communicatieve, administratieve en financiële handelingen met zich mee, gedurende het hele project. Vooral voor kleine en middelgrote organisaties is dit een uitdaging omdat zij vaak niet beschikken over de benodigde expertise, middelen en continuïteit.
ILSA.tech
ILSA.tech biedt een oplossing door burgers op een plezierige en boeiende wijze te verbinden met duurzame initiatieven. ILSA.tech’s aanpak begint met de uitrol van een op maat gemaakt platform voor de klant. Daarna bieden ze juridische expertise voor het opzetten van de juiste participatiestructuur, fondsenwerving en marketing voor een goede start van elk energieproject. Tijdens de operationele fase van het project ondersteunt het platform de organisatie met hoog geautomatiseerde communicatie, administratie en financieel beheer. Het doel is om tijdrovend en complex werk uit handen te nemen van de organisatie, en het eigendomsgevoel en de betrokkenheid van de burgers te maximaliseren.
Samenwerking met The Green Village
Samen met The Green Village heeft ILSA.tech praktijkproeven georganiseerd om het platform en de gebruikservaring te verbeteren. Er is een realistisch energieproject van begin tot eind nagebootst, van voorbereiding tot fondswerving en de operationele energieproductiefase. Op The Green Village hebben 16 bewoners en medewerkers deelgenomen aan drie experimenten waarbij als voorbereiding onder andere:
- Het coöperatieve platform van The Green Village is geïmplementeerd;
- Een fictieve businesscase voor een zonne-energiesysteem met 83 panelen en bijbehorende omvormers, waarvoor €50.000 is opgehaald;
- Juridische voorbereiding voor lange termijn obligaties met variabele rente op basis van energieverkopen, waarbij in totaal 500 obligaties van €100 zijn uitgegeven;
- Het inwerken van de platformbeheerder en projectmanager van de coöperatie (twee projectmanagers van The Green Village);
- Voorbereiding en publicatie van het zonneparkproject, inclusief alle benodigde documentatie.
Experimenteren op The Green Village
De bewoners en medewerkers van The Green Village zijn begeleid in de onboarding op het ILSA.tech platform. De deelnemers hebben de projectpagina en bijbehorende documentatie voor het zonneparkproject in kunnen zien en zich vervolgens ingekocht met obligaties via de marktplaats. Vervolgens werd de smart-meter van de 83 zonnepanelen gekoppeld aan het platform, en kregen de deelnemers inzicht in hun aandeel van de duurzame energieproductie, en daarmee hun bijdrage in de energietransitie. Daarna hebben de deelnemers rente-uitkeringen ontvangen op basis van hun eigendom in het zonnepark en de gelegenheid gekregen om onderling te handelen in obligaties op de secundaire marktplaats. Sommige deelnemers besloten toen uit het energieproject te stappen en anderen namen meer obligaties af, om zo hun aandeel in het project te vergroten.
Vooruitlopend op de nieuwe Nederlandse Energiewet, hebben deelnemers kennis mogen maken met het delen van energie. In het laatste experiment konden zij hun geproduceerde energie onderling verhandelen via kWh-tokens, en door middel van gamificatie en een incentive mechanisme werd het juiste gedrag binnen de energiegemeenschap gestimuleerd. Dit is één van de eerste experimenten waarbij burgers praktijkervaring hebben opgedaan met het delen van energie. Na het experiment is hun ervaring verzameld in enquêtes, wat interessante inzichten heeft opgeleverd. Al met al hebben ILSA en de Green Village een goede basis gelegd voor toekomstige gedragsexperimenten met betrekking tot burgerparticipatie en gedragssturing voor het energiesysteem van de toekomst.
Voor meer informatie over ILSA.tech of de experimenten, neem contact op via wout@ilsa.tech of bezoek de website www.ilsa.tech.
